WAARHEEN MET HET FRIESE PAARD?
Tussen 1983 en 2000 zijn er vijf hengsten geweest die een stempel konden drukken op de fokkerij.
Zie schema I. De eerste drie horen tot de Jochem-lijn, de andere twee tot de Hearke-lijn.
Voor Jasper en Beart geldt dat hun invloed nog sterk zal toenemen en dus ook hun levenstotaal. Een stempelhengst “stempelt” door zonen, en/of door hengsten uit zijn dochters. Duidelijk is dat deze hengsten uit de beste hengstenlijnen stammen.
Stelling I: Het bloed van deze vijf hengsten zal het sterkst de vooruitgang dienen.
Schema I: Stempelhengsten geboren tussen 1983 en 2000.
| Hengst | Levens
Totaal |
Ster%
dochters |
Pref.
dochters |
Sport
paarden |
Zonen
aantal |
Moeders
van hengsten |
| FEITSE | 2219 | 44 | 42 | 32 | 5 | 5 |
| TJERK | 2181 | 48 | 26 | 45 | 6 | 6 |
| LEFFERT | 1804 | 42 | 38 | 21 | 5 | 6 |
| JASPER | 1705 | 50 | 8 | 47 | 4 | 2 |
| BEART | 1687 | 59 | 5 | 41 | 3 | 2 |
Nieuwe stempelhengsten:
Voorlopig maken Norbert en Tsjalle relatief een sterke indruk, zie het volgende schema.
Schema II: verving -indexen van stempelhengsten; minimaal 100 dochters. Onder de 100 negatieve en boven de 100 positieve vererving.
Hoogste score per onderdeel vetgedrukt. (Bron: hengsteninfo 2017)
| Kenmerken | JASPER | BEART | NORBERT | TSJALLE |
| hoofd: (on)edel | 103 | 99 | 100 | 106 |
| hoofd hals: licht/zwaar | 98 | 102 | 103 | 114 |
| hals lengte | 93 | 102 | 108 | 110 |
| stand hals, | 98 | 98 | 105 | 104 |
| schouder: schuin/steil | 103 | 103 | 108 | 106 |
| kruis: lang/kort | 100 | 106 | 104 | 96 |
| romp: opwaarts | 95 | 104 | 106 | 101 |
| lengte onderarm | 92 | 103 | 106 | 102 |
| lengte koot | 95 | 104 | 105 | 104 |
| Beweging: stap | ||||
| kort/ ruim | 106 | 113 | 103 | 96 |
| zwak/krachtig | 107 | 112 | 110 | 105 |
| Beweging draf: | ||||
| kort/ruim | 106 | 109 | 110 | 113 |
| zwak/krachtig | 107 | 107 | 111 | 115 |
| balans: +/- | 107 | 107 | 111 | 114 |
| souplesse: +/- | 107 | 109 | 110 | 115 |
| Overig: maat | 95 | 104 | 104 | 103 |
| ster % | 50 | 59 | 64 | 65 |
Waarheen?
Bij het KWPN en bij de Duitse stamboeken, krijgen hengsten met de hoogste scores veel kansen .Jasper , Beart, Doaitsen, Norbert en, Tsjalle, krijgen terecht kansen. Dat niet elke kans een succes is komt door zwakke moederlijnen.
Uit het bovenstaande blijkt dat deze stempelhengsten geen totaal verervers zijn.
Jasper laat steken vallen in de maat vererving, het exterieur, het moderne: lengte onderarm. Beart en dat geldt voor het Jasperbloed in het algemeen, in het front dat meer verticaal kan. Norbert en Tsjalle zijn al meer totaalverervers.
Maar het probleem bij de Friezen is dat er te weinig fokzekerheid is in de merries.
Daarom stellen veel zonen van de beste verervers ook teleur.
Stelt men dan de vraag: waarheen met de fokkerij?
Dan is het antwoord er moeten meer hengsten komen op het niveau van de hier genoemde hengsten.
En vooral minder hengsten uit zwakke vaders, moeders en merrielijnen met hengsten die zwak vererven.
Fokkers moeten streven naar fokmerries met minstens drie geslachten ster- sport- preferent- en het liefst prestatie.
Alleen kwaliteit wint de strijd, de succesformule van vd Lageweg.
D.G.Wiersma
Update Hengstenlijnen 2022 met dank aan Doede Wiersma
KFPShengstenFW2022
DE BETERE VERERVERS VAN DE FRIESE HENGSTEN
Doede Wiersma
* HK catalogus blz. 328- 365: Levenstotalen
I: Tsjerk 328- Jelte 365: 38 hengsten.
hengst aantal levens- Pref. sport zonen ster%
dochters totaal dochters paarden aantal ————————————————————————–
TSJERK 750 2066 32 49 6 48
Teunis 560 1415 28 17 4 42
Brandus 540 1336 20 41 4 37
Folkert 530 1278 18 38 2 44
Fabe 348 1144 8 59 5 41
Anton 430 956 19 18 2 46
Fetse 438 926 15 8 4 47
Heinse 250 913 9 27 4 53
Ulke 270 715 7 18 1 37
OPM. Dit zijn negen hengsten uit 38! Tsjerk zet zijn invloed door in zonen en hengsten uit zijn dochters (7). De andere acht hengsten lijken niet in staat een hengstenlijn te continueren.
Wat is daarvan de oorzaak? Bij Fabe, Heinse en Ulke is het aantal preferente dochters laag. Dat wijst op minder fokzekerheid. Teunis, Anton en Fetse leveren minder sportpaarden.
Bij Brandus en Ulke is het ster % lager. Hoe is dit alles te verklaren uit erfelijke aanleg??
II: Jasper 366- Wobke 403: 38 hengsten.
dochters totaal pref sport zonen ster%
JASPER 690 2128 25 60 5 49
Onne 550 1585 13 42 3 53
Sape 350 964 14 22 0 50
Tsjalke 380 871 3 29 1 45
(Mintse/ Ulbert)
OPM. Sape en Tsjalke continueren hun invloed niet als hengstenlijn.
Dankzij zijn moederlijn, invloed van Feitse, is Sape de best verervende Fabe zoon.
Het is afwachten of Onne, via Bartele-zonen, een hengstenlijn krijgt. Het zou mooi zijn.
Met Beart als zoon en een positieve vererving van stap is Jasper waardevol.
III: Wikke 404 – Maurus 441: 38 hengsten.
dochters totaal pref sport zonen ster %
BEART 580 3032 27 69 7 59
Doaitsen 520 1400 8 33 4 49
Andries 340 966 1 33 3 43
(Dries, Rindert, Maurits)
OPM: Beart heeft breed een zeer goede invloed relatief: binnen het KFPS, 27 preferente dochters maakt indruk. De vraag is waarom zijn zonen dit nivo missen? De zonen van Doaitsen en Andries lukt het niet om hun lijn een vervolg te geven en het aantal pref dochters is te weinig. Waarom?
IV: Michiel 442- Gerben 479: 38 hengsten.
hengst dochters totaal sport zonen ster%
NORBERT 267 1644 53 6 64
TSJALLE 316 1224 43 3 58
V: Hessel 480- Boet 516 Hier hebben Hessel (Norbert) en Jehannes (Tsjalle)
een goede start. Het is afwachten of en welke zonen deze lijn een vervolg geven.
De top is smal.
Op 38 hengsten per groep (190) zijn het dus maar enkelen die positief vererven.
Veel hengsten dragen niets bij. Kan dit niet anders??
Kan er niet meer gelet worden op een breed (veel ras, modern type, beweging) fokzekere moederlijn? Zeker bij minder sterk verervende vaders van hengsten moet er veel compensatie uit de moederlijn komen.